Realizacja zadań publicznych Województwa Mazowieckiego z zakresu edukacji zdrowotnej dotyczącej przeciwdziałania i wczesnego rozpoznawania uzależnień od substancji psychoaktywnych oraz behawioralnych wśród dzieci i młodzieży na lata 2024 – 2025
Uzależnienia od substancji psychoaktywnych są obecnie dość rozpowszechnionym problemem zdrowotnym w Polsce. Natomiast, o zaburzeniach zachowania zwanych potocznie uzależnieniami behawioralnymi mówi się w Polsce od niedawna. Problem z uzależnieniem od hazardu, pracy, internetu czy zakupów dotyka relatywnie licznej grupy Polaków. Badania wskazują, że problem związany z używaniem, a w dalszej kolejności, uzależnieniem od substancji psychoaktywnych oraz skłonności do zachowań ryzykownych, zaczyna się w młodym wieku. Fazowy przebieg procesów adolescencji, w którym dojrzewanie biologiczne o kilka lat wyprzedza dojrzewanie psychospołeczne jednostki, jest źródłem znacznego ryzyka rozwojowego. Dysharmonia rozwojowa w naturalny sposób zwiększa ekspozycję na różne formy ryzyka, w tym eksperymenty z alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi. Wiek jest więc jednym z najsilniejszych czynników odpowiadających za wzrost rozpowszechnienia używania substancji psychoaktywnych oraz wystąpienia uzależnień behawioralnych. Dlatego, zasadnym jest objęcie działaniami profilaktycznymi, populacji ogólnej, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, w celu zapobieżenia rozpoczęciu korzystania z określonych używek oraz wczesnego rozpoznawania symptomów świadczących o wystąpieniu uzależnienia.
Celem działań podjętych w ramach profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych i behawioralnych jest promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, edukacja w zakresie wartościowych form spędzania czasu wolnego, nauka pracy z emocjami oraz edukacja rodziców w zakresie rozpoznawania pierwszych sygnałów ostrzegawczych świadczących o tym, że dziecko traci kontrolę nad zachowaniem i wykonywaniem określonej czynności. W ramach zadań podejmowane są działania, które mogą być skutecznym remedium na nowe zagrożenia, na które narażeni są młodzi ludzi.
W ramach II edycji działań Zarząd Województwa Mazowieckiego na realizację ww. zadań przeznaczył łącznie 663 839,99 zł (w tym: w 2024 r. – 274 749,99 zł, w 2025 r. – 389 090 zł).
Działania podejmowane są w dwóch obszarach:
- „Edukacja zdrowotna dla kadry medycznej, psychologów, kadry pedagogicznej, pracowników ośrodków pomocy społecznej obejmujące zagadnienia profilaktyki i wczesnego rozpoznawania uzależnień wśród dzieci i młodzieży oraz zapobiegania skutkom zdrowotnym wynikającym z uzależnień” – wśród planowanych działań będzie przeprowadzenie szkoleń, warsztatów oraz webinariów-filmów szkoleniowych na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, specyfiki zachowań ryzykownych okresu rozwojowego oraz rozpoznawania wczesnych objawów uzależnień a także metod przeciwdziałania tym uzależnieniom od substancji psychoaktywnych oraz behawioralnym. W ramach zadania 1 dofinansowanie otrzymało 5 realizatorów, na kwotę: 284 149,99 zł.
- „Edukacja zdrowotna dla dzieci i młodzieży oraz ich rodziców/opiekunów w zakresie profilaktyki uzależnień i zapobiegania skutkom zdrowotnym wynikającym z uzależnień” – wśród działań planowane jest opracowanie i przeprowadzenie warsztatów i webinariów dla dzieci ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych, lekcje wychowawcze poruszające tematykę uzależnień, treningi umiejętności społecznych oraz prowadzenie bloga mającego na celu zapoznać dzieci i młodzież z profilaktyką oraz negatywnymi konsekwencjami uzależnień. W ramach zadania 2 dofinansowanie otrzymało 6 realizatorów, na łączną kwotę: 379 690 zł.
Realizację zadania Zarząd Województwa Mazowieckiego powierzył niżej wymienionym realizatorom:
Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii Sp. z o.o.
Fundacja Fylion
Samodzielny Zespól Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota
Fundacja Nie Widać Po Mnie
Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie
Mazowiecki Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy
Fundacja Przystanek Rodzina
Fundacja Dobra Przestrzeń
RESQL Sp. z o.o.